علیرضا افضلی پور شیمی دان و فرد نیکوکاری بود که به همراه همسرش فاخره صبا به عنوان بنیانگذاران دانشگاه کرمان شناخته می شود.

 مهندس علیرضا افضلی پور به همراه همسرش فاخره صبا تصمیم گرفت تا ثروت خود را صرف تاسیس مرکز آموزشی دانشگاه نماید. پس از آن که 500 هکتار زمین به بنای دانشگاه اختصاص داده شد، عملیات تاسیس دانشگاه با کمک مالی 60 میلیون تومانی وی در آن زمان آغاز شد. دانشگاه به صورت رسمی در 24 شهریور 1364 با حضور خود ایشان گشایش یافت. وی همچنین به بنای دانشگاه علوم پزشکی کرمان نیز کمک فراوان نمود و دانشکدهی پزشکی این دانشگاه اکنون دانشکدهی پزشکی مهندس افضلی پور نامیده می شود. همچنین یک بیمارستان 462 تخت خوابی آموزشی درمانی نیز به نام وی در کرمان به ثبت رسیده است.

علیرضا افضلی¬ پور فرزند حسین افضلی پور در روز دوشنبه ششم فروردین 1288 هجری شمسی در تهران به دنیا آمد. او تحصیلات ابتدایی را در دبستان ¬های اشرف، اقدسیه و سیروس به پایان رساند و دوره دبیرستان را در مدارس دارالمعلمین مرکزی و سپس شرف گذراند. در خرداد سال 1310 دوره دبیرستان را به پایان رساند و در شهریور 1310 برای ادامه تحصیل عازم کشور فرانسه گردید. او یک سال را در دبیرستان شهر شربور برای آشنایی با محیط آموزشی کشور فرانسه و آماده شدن برای ورود به دانشگاه تحصیل کرد. بعد از یک سال در سال 1311 وارد دانشگاه شهر بوردو در فرانسه شد و در سال 1314 موفق به اخذ درجه لیسانس شیمی گردید. سپس برای دوره تکمیلی تحصیلات شیمی کشاورزی به شهر لیل رفت و به مدت دو سال دوره تخصصی شیمی کشاورزی را گذراند. مهندس علیرضا افضلی پور پس از پایان تحصیلات عالی در آذرماه 1316 به ایران بازگشت.

پس از بازگشت برای انجام خدمت سربازی اعزام شد و در سال¬های 1317 و 1318 با درجه ستوان سومی در رشته مهندسی مخابرات در لشکر 2 تهران دوران سربازی را به پایان برد. او در فروردین ماه 1319 به استخدام دولت در بانک کشاورزی درآمد اما در سال 1325 از خدمت دولتی کناره گرفت و به تجارت بازرگانی در رشته برق روی آورد. او تاجری موفق بود و توانست سرمایه ای فراهم کند. اما همیشه پند پدر در اندیشه او زنده بود که "پسرم برو تحصیل کن، همه چیز را بیاموز و بعد که برگشتی به فرهنگ مملکتت خدمت کن."

 محمدعلی آشتیانی دوست و مهندس افضلی پور بود و تا پایان عمر به همراه خانواده خود در کنار ایشان بود. او در سال 1348 در 62 سالگی با فاخره صبا ازدواج می¬کند و در سال 1349 اندیشه خود و تصمیم بزرگش را با ایشان مبنی بر انفاق دارایی در راه خدمت به فرهنگ و علم و دانش در میان می¬گذارد. تصمیم او با استقبال همسرش که خود از شخصیت¬های فرهنگی بود، روبرو می شود. این دو فرهیخته هم¬پیمان می¬شوند که دانشگاهی در یکی از مناطق محروم کشور بسازند و سرانجام این قرعه به نام کرمان می خورد.

پس از انجام مطالعات گسترده و بازدید از اکثر دانشگاه های ایران و برخی دانشگاه های اروپا، شهر کرمان را برای دانشگاه خود برگزید. عملیات تأسیس دانشگاه با کمک مالی 60 میلیون تومانی وی در آن زمان آغاز شد. دانشگاه به صورت رسمی در 24 شهریور 1364 با حضور خود وی گشایش یافت. این مرکز آموزشی اکنون با نام دانشگاه شهید باهنر کرمان شناخته می شود و مجموعه مرکزی آن پردیزه افضلی پور نام دارد. وی همچنین به بنای دانشگاه علوم پزشکی کرمان نیز کمک فراوان نمود و دانشکدهی پزشکی این دانشگاه اکنون دانشکدهی پزشکی مهندس افضلی پور نامیده می شود. همچنین یک بیمارستان 462 تخت خوابی آموزشی درمانی نیز به نام وی در کرمان نامگذاری شده است. علیرضا افضلی پور در تاریخ هجدهم فروردین ماه 1372 به دیار باقی شتافت.همسر ویفاخره صبا خواننده اپرا و استاد دانشگاه تهران بود که در فعالیت های نیکوکارانه همسرش وی را یاری رساند

فاخره صبا متولد آبان 1299فرزند فرخ صبا بود و ابوالحسن صبا استاد بزرگ موسیقی ایران، پسر عموی پدرش می شد. او در دوازده سالگی برای آموختن آواز به مدرسه کلنل وزیری رفت و نزد عبدالعلی وزیری تحصیل کرد و نواختن پیانو را نیز یاد گرفت.

همزمان با یادگیری موسیقی ایرانی نزد عبدالله دوامی موسیقی دان و ردیف دان برجسته ایرانی، موسیقی کلاسیک را نیز نزد مادام سابارسکی و کنت مونت فورت شروع کرد.

سپس آموختن پیانو را نزد مشیر همایون شهردار تکمیل کرد و آواز و اپرا را نزد خانم نوردین و لیلی بارا آموخت و کنسرت هایی هم همراه با لیلی بارا یا خود به تنهایی در کلوپ ارامنه اجرا کرد.

خانم صبا سپس برا ی ادامه تحصیل به فرانسه رفت و در کنسرواتوار پاریس موسیقی را ادامه داد. او در سال 1326 فارغ التحصیل شد و به ایران بازگشت.در بازگشت به ایران، به استخدام هنرستان عالی موسیقی درآمد و همزمان با گروه های موسیقی کلاسیک در اداره کل هنرهای زیبای ایران، در امر آموزش و اجرا همکاری داشت.

در سالهای 1341 هنگامی که منیر وکیلی اولین صحنه های اپرایی را در ایران روی صحنه آورد، در آنها اجرا داشت. او در اپرای مادام باترفلای پوچینی نقش سوسوکیرا داشت، و تراویا تای وردی را در تلویزیون و در سالن وزارت فرهنگ و هنر اپرای ارفه و اوریدیس کریستف ویلیبالد گلوک و بعداً در سالن سعدی اپرای تک صحنه ای جمیله بیزه در سال 1346 نخستین اپرای کلاسیک به نام کوزی فان توته، اثر موتسارت به طور کامل در تالار وزارت فرهنگ و هنر به روی صحنه رفت و فاخره صبا نقش دورابلا را اجرا کرد.

او در اپرای دلاور سهند اثر سعدی حسنی، موسیقی احمد پژمان و به رهبری حشمت سنجری و با خوانندگی حسین سرشار، سودابه تاجبخش، آلک ملکونیان و روبن آقا بگیانس و خودش نقش آذر را اجرا کرد.

او در اوایل سال های دهه 1340 کم کم از کار حرفه ای کنار رفت. ولی تا 21 اردبیهشت 1359 که سازمان اپرا و باله و ژونس موزیکال جوانان منحل شد امکان فعالیت موسیقی را داشت.خوانندگانی چون منصوره قصری، محمد نوری و… از شاگردان آواز او بودند. اپراهایی که او اجرا کرد عبارتند از:کاوالریا روستیکانا، مادام باترفلای، نی سحرآمیز، خسرو و شیرین، کارمن، عروسی فیگارو، هلندی سرگردان، 

فاخره صبا استعداد نویسندگی نیز داشت و مقالات متعددی در دائرهالمعارف مصاحب نوشته است. بعد از درگذشت او، فاخره صبا همچنان از دور و نزدیک، مراقب احوال دانشگاه کرمان و کتابخانه آن بود.

فاخره صبا در 22 تیر 1386 درگذشت و در امامزاده عبدالله شهرری در کنار همسرش به خاک سپرده شد.

منابع

 کارنمای زنان کارای ایران (از دیروز تا امروز)پوران فرخ زاد

 بر بلندای نیکنامی( روزنامه شرق)

 پایگاه اطلاع رسانی کرمان ما زندگینامه مهندس علیرضا افضلی پور

 نگاهی به زندگی فاخره صبا خبرگزاری کرمان ایسنا

 مقاله ی ناگفته هایی درباره خیابان «لاله زار»