آیه حمداوی  که حوزه ی سلامت و طب ایرانی اسلامی دغدغه ی  شخصی اوست در ایتالیا رشته بیولوژی و در ایران رشته مترجمی زبان ایتالیایی خوانده است و دارای مدرک کارشناسی ارشد می باشد.

 زنی است که به «پسماند صفر» معروف است؛ او که در شیراز زندگی می کند، تلاش می کند، زباله ای تولید نکند. جنبش «پسماند صفر» برای اولین بار سال 2 هزار از طرف یک زن آمریکایی فرانسوی آغاز شد . این جنبش توسعه یافته، در کشورهای فرانسه، آمریکا، ایتالیا و برخی دیگر از کشورها شروع شده و کم کم در کل دنیا همه گیرشده است.

در 60 کشور جهان قانون ممنوعیت استفاده از پلاستیک های یکبار مصرف وجود دارد، با شدت های متفاوت، بنگلادش از سال 2002 ممنوع کرد، رواندا که تمیزترین کشور آفریقایی است از 2008 و کنیا که سختگیرانه ترین قوانین را گذاشته از سال 2017، اما متاسفانه با وجود اینکه ایران جز 8 کشور پر مصرف پلاستیک می باشد هیچ محدودیت و قانونی برای منع استفاده از پلستیک در نطر گرفته نشده است .

ایشان سه سال است که در صفحه ی اینستاگرام خود مطالبی را در مورد طب سنتی به اشتراک می گذاشتند ، اما مدتی ست  که رویکرد صفحه تغییر کرده و در مورد پسماند می نویسند و تجارب شخصی خود را در خصوص  کاهش پسماند به اشتراک می گذارند . طبق نظر ایشان  تا زمانی که در مورد سبک زندگی و طب سنتی مطالبی را به اشتراک می گذاشتند  تعداد دنبال کننده ها تقریبا ثابت بودند اما بعد از اینکه وارد حوزه پسماند شدند متوجه شدند تعداد دنبال کننده های صفحه شان  به شدت بالا رفت و این نشان از درخواست و همراهی مردم بود، البته طب با گرایش اسلامی دغدغه افراد خاصی است اما زباله برای تمام اقشار جامعه یک دغدغه است، محیط زیست بدون مرز و عمومی است.

حمداوی معتقد است بیشترین مقدار زباله در بخش  صنایع غذایی تولید می شود بنابراین در منزل آشپزخانه و حمام، گزینه مناسبی برای تغییر سبک زندگی است " پسماند صفر به معنای «نه به پلاستیک نیست» بلکه یک سبک زندگی و عدم مصرف گرایی است، این سبک زندگی انسان را غیروابسته می کند، برای شروع باید سطل زباله را خالی کنیم و دسته بندی کنیم و خوب به آنها نگاه کنیم، پاکت های چیپس و غیره غیرقابل بازیافت است که مصرف زیادی در خانه ها دارد، زباله ها خودشان به ما ایده می دهند که باید چکارهایی کنیم. 

اصولا مدیریت آشپزخانه با زنان است. هم آگاهی های آنها و هم بحث تربیتی و نظارتی شان روی همسر و فرزند تأثیرگذار است. اتفاقی که با بالا رفتن تحصیلات علمی باید می افتاد، نیفتاده، ولی شاید بشود با فرهنگسازی کاری کرد. اگر زن خانه دار که مدیریت پسماند بلد است، بتواند تولید زباله را کاهش دهد و این فرهنگ را هم به همسرش که مدیر فعالی است، انتقال بدهد. او مورد به مورد توضیح می دهد که چه کار می کند تا پسماندی نداشته باشد.

وقتی می گوییم نه به پلاستیک، نخستین سؤال این است که زباله تر را چگونه جمع آوری کنیم و به بیرون از خانه ببریم " وقتی زباله های تر را خشک می کنیم، کاهش حجم 80 درصدی و کاهش وزن تا 90 درصدی را داریم. این دو عامل باعث می شود زباله شیرابه نداشته باشد. این زباله کم حجم سبک را می توانیم هر 2 ماه یکبار بیرون بگذاریم یا حتی برای خوراک دام به مراکز مربوطه تحویل دهیم.» اما کیسه های پلاستیکی قابل بازیافت هستند".

لباس ها و پارچه هایی که کهنه می شوند، دوباره قابل استفاده هستند. ما به قبل برگردیم، قدیم با لباس های کهنه چه کار می کردند؟ در منطقه شرق ایران مثل خراسان، با پارچه های کهنه پلاس می دوختند. در مناطق کویری، هم دوخته درست می کردند و از عنوان به جای لحاف استفاده می کردند. یا می شود از خرده های پارچه در درست کردن بالش استفاده کرد. قدیم نگاه دور انداختن نبود. مشکل اساسی حذف تعمیرات است .

برای نداشتن پسماند های روغنی می توان سبک آشپزی را تغییر داد ، نه روغن خوب است و نه غذای سرخ شده. به جای اینکه اسیر تبلیغات شویم و مرغ کنتاکی درست کنیم، می توانیم غذای سالم بپزیم و مشکلی هم برای  پسماند روغن نداشته باشیم. این آگاهی هاست که تولید زباله را مدیریت می کند.

برای اینکه راهی برای پسماند مواد شوینده پیدا کند به  نگرش و عملکرد کشورهای شرقی و غربی نگاه کرد. او دریافت آنها روش خوبی دارند مواد شوینده را در فروشگاه های سلامت یا فروشگاه های زنجیره ای، بدون بسته بندی می فروشند. و می توانند ظرف خود را ببرند و آن را پر کنند همچنین استفاده از صابون های سنتی و قدیمی نیز خیلی خوب هستند هم دوام خوبی دارند و هم پاک کننده خوبی هستند.

در اروپا با وجود شرایط اقتصادی مطلوب و همچین تعدد محصولات و برندها، که انتخابات متعددی را برای یک زن اروپایی پیش رو می گذارد اما او به جای انتخاب پدهای بهداشتی بسته بندی شده، امروزه به سراغ های پدهای پارچه ای باکیفیت بالا، همچنین شامپوها و صابون های جامد و مواد بدون بسته بندی می رود تا علاوه بر صرفه ی اقتصادی بالا در امر کاهش تولید پسماند بهداشتی قدم بزرگی را بردارند  و راه حل های بسیاری برای تمام پسماند های الکتریکی پلاستیکی و .. وجود دارد و نقطه ی اول شروع کردن از خودمان است که بتوانیم پسماند کمتری را با راه حل های ساده تولید کنیم و در مرحله ی بعد به فکر تفکیک و در نهایت بازیافت پسماند باشیم .

در چرخه ی  پسماند ،کاهش زباله نسبت به بازیافت اولویت دارد تمرکز کشورهای پیشرفته دنیا روی کاهش تولید پسماند است. در سبک زندگی پسماند صفر گام نخست اجتناب از تولید زباله است و گام آخر بازیافت و بعد دفن زباله. لازمه ی این امر همکاری عمومی و فرهنگ سازی می باشد .

حمداوی به تازگی در بستر اپلیکیشنی درباره سلامت، تغذیه و ورزش، کمپین «پلاستیک کمتر» را طراحی کرده است. افرادی که تمایل دارند مصرف پلاستیک را کمتر کنند اما نمی دانند از کجا شروع کنند به کمک این کمپین روزانه یکسری مأموریت از آسان به سخت را انجام می دهند. بعد از انجام هر مأموریت باید اثر انگشت خود را ثبت کنند تا بزرگی کار نمایان شود.

ایشان معتقدند " برای تولید هرپلاستیک، آب، انرژی، سوخت و منابع طبیعی استفاده شده است. در حالی که زمان استفاده از آن بسیار کوتاه است و این کار یعنی اسراف و تباه کردن. درصد بسیار کمی از پلاستیک ها از بازیافت سردرمی آورند. ضمن اینکه بازیافت هم مثل بقیه صنایع، آلودگی محیط زیستی دارد".

 منابع 

  مقاله ی خبرگزاری شبستان شیراز

 مقاله ی گفتگو راحله عبدالحسینی با آیه حمداوی در شهروند با کمی تلخیص